مدرنیته - پست مدرنیته

«چیزی خطرناک‌تر از مدرن بودن بیش از حد, که هر لحظه آماده‌ی کهنه شدن است وجود ندارد»

       اسکار وایلد

تبیین موضوع- مدرنیته/ مدرنیسم

مدرن، مدرنیته، مدرنیسم عناوینی هستند که علی رغم استفاده وسیعی که در میان متخصصین حوزه های مختلف و حتی عموم مردم دارند، در موارد بسیاری اشتباه درک می‌شوند.

به علاوه از دیدگاه تئوریک، میان دو عنوان مدرنیته و مدرنیسم تفاوتی مفهومی وجود دارد. در حقیقت مدرنیته به معنای یک رویکرد و مدرنیسم به مفهوم یک سبک مشخص شناخته می‌شود.

فرهنگ مدرن غربی و یافته‌های مدرنیته

چهره مثبتی که فرهنگ مدرن غربی اغلب به خود داده است، تصویر تمدنی است مبتنی بر شناخت علمی از جهان و شناخت عقلی از ارزش که برترین حق را برای زندگی و آزادی فرد انسانی قائل می‌شود. با این همه این تلفیق علم، عقل، فردیت، آزادی، حقیقت و ترقی اجتماعی مورد سوالات بسیاری قرار گرفته است.

برخی ناقدان برعکس مدرنیته را جنبشی برای سلطه قومی و طبقاتی، امپریالیسم اروپایی، انحلال سنت، بروز «ازخود بیگانگی» و مرگ فردیت در دیوان‌سالاری قلمداد می‌کنند. (کهون، 1385: 12)

مبانی اندیشه مدرن

بحث در باره این امر که چه عواملی بر شکل‌گیری اندیشه مدرن تاثیر داشت حوزه وسیعی را در بر گرفته است. برخی ریشه اصلی را در اندیشه «نخبه‌گرا»ی افلاطون و حاکمیت متخصص (فیلسوف) در آرمان‌شهر او می‌دانند. اما مشخص‌ترین عناصر فکری موثر بر اندیشه مدرن عبارتند از:

)خردگرایی دکارتی Cartesian Rationalism

 سوسیالیسم علمی کارل مارکس و فردریش انگلس Marxism

  نظریات ساختار شکن و به تعبیری نوگرای فردریش نیچه

 نوشته‌های فئودور داستایوسکی

 برخی از نیچه، داستایوسکی و مارکس با عنوان پیغمبران تاریکی نام برده‌اند که آیینی نو را بدون ادعای نور الهی بنیان نهادند.

مدرنیته

سده‌ای که سال‌های 1860 تا 1950 را در بر می‌گیرد. سال‌های پیروزی مدرنیته و در عین حال سال‌های بزرگ‌ترین بحران‌های عقلانی و اجتماعی آن بود. در این دوره انقلاب صنعتی که پیش از آن آغاز شده بود، عملاً زندگی اغلب اروپاییان، مردم آمریکای شمالی و به طور غیر مستقیم بخش بزرگی از مردم دنیا را تغییر داد.

در این دوره فلسفه غرب با پذیرش دوران بحران، مدعی شد که فلسفه پیشین اشتباهات عمیقی را مرتکب شده است و اکنون نیازمند گسستی جدی با گذشته است. (کهون، 1385: 135)

«نو شدن» شعار اصلی مدرنیته

 کلیدی‌ترین مفهوم در مدرنیته «نو شدن» یا «نو کردن» است. به عبارت دیگر تاکید ویژه‌ی این رویکرد برهم زدن الگوها و هنجارهای پیشین برای دستیابی به نتیجه‌ای ارزشمندتر است. یکی از بهترین نمونه‌های بیان این رویکرد را می‌توان در این عبارت لوکوربوزیه یافت که:

«بسوزان آنچه را دوست می‌داری، دوست داشته باش آنچه را می‌سوزانی»

 ذکر این نکته نیز ضروری است که به تعبیری، تمامی نو شدن‌های پس از دوران مدرن که اصطلاحاً به عنوان پست‌مدرنیته شناخته می‌شوند نیز مصداق «مدرنیته» هستند.

نخبه‌گرایی، رویکرد بنیادین مدرنیته

 یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی اندیشه مدرن را می‌توان نخبه‌گرایی علمی آن دانست. در حقیقت در این دوره با اتکا بر خردگرایی دکارتی چنین اندیشیده شد که متخصصی که مبتنی بر اندیشه علمی در عرصه تخصصی خود به درجه مناسبی دست یافته باشد، به تعبیری به «حقیقت» نزدیک شده است. به این ترتیب چنین فردی حق تصمیم‌گیری در خصوص مصلحت دیگران را خواهد داشت.

 به این ترتیب نه تنها حق بلکه وظیفه چنین متخصصی آن است که طریق درست زندگی کردن را به دیگران نشان دهد.

نتایج نخبه‌گرایی

چنین رویکردی نتایجی را در بر داشت که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

تاکید بر حاکمیت متخصصین و نخبگان بر جامعه (نفی قابلیت عوام)

تخصص‌گرایی و پرهیز از عام‌گرایی در علوم و هنرها

رویکرد بین‌المللی (با توجه به پاسخ‌های یکسان علم به یک مساله و نیز برابر انگاری انسان‌ها به عنوان یک گونه زیستی)

تکنوکراسی (فن‌سالاری) و اتکا بر تکنولوژی در کلیه عرصه‌ها

ضابطه‌مندسازی و دستورالعمل‌گرایی.

پیش‌گامان مدرنیته در معماری

 مدرنیته در معماری بدون شک مدیون پیشگامانی است که این نهضت فکری و اجرایی را به پیش بردند و اگرچه انتقاداتی جدی از سوی منتقدین به ویژه در دوران اخیر به فعالیت‌های آنها وارد می‌شود، اما هرگز کسی نمی‌تواند ارزش میراث گران‌بهای آنها در تغییر الگوی طراحی معماری و دستیابی به الگوهای خلاقانه و نیز عبور از چهارچوب‌های بسته و بی‌معنی کهنه را رد کند. مهم‌ترین این پیشگامان عبارتند از:

  - لویی سالیوان               - شارل ادوارد ژانره (لوکوربوزیه)

 - میس وان دروهه                        - والتر گروپیوس

 - تاتلین                          -

به سوی یک معماری جدید

زیبایی مهندسی و معماری دو چیزاند که همراه یکدیگر گام بر می‌دارند. یکی از آنها اکنون در اوج کمال خویش است و دیگری در وضعیتی قهقرایی.

مهندس با الهام از قانون اقتصاد و تحت هدایت محاسبه ریاضی ما را با قانون کلی هماهنگ می‌کند.

معمار با آراستن صورت‌هایش نظمی را تحقق می‌بخشد که آفریده‌ی محض ذهن اوست. او جنبش‌های گوناگون قلب و فهم ما را تعیین می‌کند؛ آنگاه است که ما حس زیبایی را تجربه می‌کنیم. (لوکوربوزیه، 1385: 203-202)

به سوی یک معماری جدید- درس روم

معماری/ درس روم

مشغله معماری برقراری روابط عاطفی به وسیله‌ی مصالحه‌ی[؟] خام است.

معماری از نیازهای منفعت‌طلبانه فراتر می‌رود.

معماری چیزی تجسمی است.

روح نظم، وحدت قصد.

معنای روابط؛ معماری با کمیت‌ها سر و کار دارد.

شور می‌تواند از سنگ بی‌جان درام بیافریند.

به سوی یک معماری جدید- خانه تولید انبوه

عصر بزرگی آغاز شده است.

روح جدیدی وجود دارد.

صنعت، که همچون سیلی خروشان که به سوی اهداف مقدرش در حرکت است بر ما مستولی می‌شود. ابزارهای جدیدی در اختیار ما گذاشته است که با این عصر جدید سازگار و به وسیله روح جدید به جنبش درآمده‌اند. قانون اقتصادی به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر بر اعمال و اندیشه‌های ما حکومت می‌کند.

مساله خانه مساله این عصر است. تعادل جامعه امروز به آن وابسته است. نخستین وظیفه معماری در این دوره... بازنگری عناصر سازنده خانه است. (لوکوربوزیه، 1385: 206)

به سوی یک معماری جدید- خانه تولید انبوه

صنعت در مقیاس وسیع باید به ساختمان توجه کند و عناصر خانه را بر پایه‌ی تولید انبوه استوار سازد.

ما باید روح تولید انبوه را خلق کنیم.

روح ساختن خانه‌های تولید انبوه.

روح زندگی در خانه‌های تولید انبوه.

روح درک خانه‌های تولید انبوه.

اگر از قلب‌ها و ذهن‌هایمان همه‌ی مفاهیم مرده درباره‌ی خانه را بزداییم و به مساله خانه از دیدگاهی انتقادی و عینی بنگریم به «خانه- ماشین» به خانه‌ی تولید انبوه می‌رسیم. (لوکوربوزیه، 1385: 206)

شعارهای معماری مدرن

مهم‌ترین و پر استفاده‌ترین شعارهای معماری مدرن عبارتند از:

فرم از عملکرد پیروی می‌کند (سالیوان) (نوربرگ شولتز معتقد است که لوکوربوزیه، میس و گروپیوس هرگز این شعار را به کار نبستند.)

کمتر، بیشتر است (میس وان دروهه)Less is More

تزیین جنایت است (آدولف لوس) Ornament is Crime

خانه- ماشین (لوکوربوزیه)

آزادسازی بنا از یوغ دیوارهای باربر (لوکوربوزیه)

پلان آزاد- فرم باز- پیلوتی- باغ بام (لوکوربوزیه)

رویکردهای معماری مدرن

همچنین مهم‌ترین رویکردهای موجود در معماری و شهرسازی مدرن عبارتند از:

 رویکرد بین‌المللی و رد ویژگی‌های محلی

 حذف دیوارها و تقلیل عناصر پایه‌ای معماری به سقف، ستون‌ها و راه‌پله (با بهره‌گیری از فلز و بتن)

 کاهش پیچیدگی و تاکید بر سادگی در فرم، فضا، هندسه و ...

 تفکیک عرصه‌های شهری به صورت سکونت، فعالیت، گذران اوقات فراغت و راه‌های ارتباطی بین این سه

 توجه به تولید صنعتی و امکان پیش‌سازی و تولید انبوه

نحله‌های فکری مدرن

در دوره مدرن نحله‌های فکری نسبتاٌ متفاوتی بروز نمودند که البته در زمینه‌های مختلفی به ویژه در رویکردهای اقتصادی و سیاسی دارای تفاوت‌های عمیق و حتی در مواردی دچار تضادهای بنیادینی بودند اما به هر جهت بر مبنای برخی مشترکات از جمله رویکرد علمی و نیز تخصص‌گرایی در چهارچوب مدرنیته قرار می‌گرفتند. مهم‌ترین این رویکردها عبارتند از:

 مارکسیسم                                   - لیبرالیسم

فوتوریسم                                    - اگزیستانسیالیسم

 و ...

بندهایی از بیانیه فوتوریسم

1.  ما برآنیم تا عشق به خطر، خوی قدرت و بی پروایی را بسراییم.
2. شجاعت، جسارت و عصیان، عناصر اصلی شعر ما خواهند بود.
3. ادبیات تاکنون سکون متفکرانه، خلسه و خواب را ستایش کرده است. ما برآنیم تا عمل خشونت‌آمیز، بی‌خوابی تب‌آلود، گام‌های بلند دونده‌ی سرعت و مشت و سیلی را بستاییم.
4. ما می‌گوییم که شکوه جهان با زیبایی نوینی غنی شده است. زیبایی سرعت یک اتومبیل مسابقه که دودکش‌اش با لوله‌های عظیم همچون مارهایی آتشین‌نفس آراسته شده است.

8. ما بر واپسین بلندای قرون ایستاده‌ایم چرا به عقب بنگریم. وقتی که خواست ما در هم شکستن درهای اسرارآمیز «ناممکن» است؟
9. ما جنگ- تنها راه تندرستی جهان- نظامی‌گری، میهن‌پرستی و تحقیر زنان را ستایش می‌کنیم.
10. ما موزه‌ها، کتابخانه‌ها و هر فرهنگستانی را نابود خواهیم کرد و با اخلاق‌گرایی، مونث‌گرایی و هرگونه بزدلی فرصت‌طلبانه مبارزه خواهیم کرد.

چند نمونه از نوگرایی در هنر و معماری

شعری که زندگیست

موضوع شعر شاعر پیشین

از زندگی نبود

در آسمان خشک خیالش، او

جز با شراب و یار نمی‌کرد گفت و گو

او در خیال بود شب و روز

در دام گیس مضحک معشوقه پایبند

حال آن که دیگران

دستی به جام باده و دستی به زلف یار

مستانه در زمین خدا نعره می‌زدند!

موضوع شعر شاعر چون غیر از این نبود

تاثیر شعرش نیز چیزی جز این نبود.

آن را به جای مته نمی‌شد به کار بست.

در راه رزم با دست کار شعر

هر دیو-صخره را از پیش راه خلق نمی‌شد کنار زد....                    احمد شاملو

یک تابلو نقاشی از لوکوربوزیه

لوکوربوزیه در کنار یکی از نقش برجسته هایش

ترکیب بندی با سه رنگ- پیت موندریان

بام مجتمع مسکونی مارسی- لوکوربوزیه

ویلا ساوا- لوکوربوزیه

ویلا ساوا- لوکوربوزیه

ویلا ساوا- لوکوربوزیه

خانه فالینز ورث- میس وان دروهه

خانه فالینز ورث- میس وان دروهه

خانه فالینز ورث- میس وان دروهه

خانه فالینز ورث- میس وان دروهه

خانه فالینز ورث- میس وان دروهه

تبیین موضوع- پست مدرن

اصطلاح «پست مدرن» در دهه گذشته به برچسبی رایج تبدیل شده است برای هر آنچه که به پایان قرن بیستم مربوط است. این اصطلاح همچنین به خانواده‌ای «نه‌چندان» خوشبخت از جنبش‌های فکری اشاره دارد. اعضا خانواده پست‌مدرن نه تنها نظرات متعارضی بیان می‌کنند، بلکه به موضوعاتی می‌پردازند که به زحمت همپوشانی دارند: هنر، رسانه‌ها، تاریخ، اقتصاد، سیاست، اخلاق، کیهان‌شناسی، الهیات، متدولوژی و .... بعضی از مهم‌ترین اعضای این خانواده از قبول نام خانوادگی امتناع می‌کنند و بستگان دوری نیز دارند که اصلاً خویشاوندیشان را انکار می‌کنند (کهون، 1385: 1)

پست مدرن

اکثر فلاسفه به هنگام کاربرد واژه «پست مدرن» جنبشی را مورد نظر دارند که در دهه 1960 میلادی در فرانسه پیدایش و گسترش یافت و به طور دقیق‌تر همراه با تحولات بعدیش «پساساختارگرایی» نامیده می‌شد.

معمولاً چنین انگاشته شده است که این جنبش امکان شناخت عینی از جهان واقعی، معنای واحد و منفرد از متون، ضرورت تمایز میان علم و هنر، پژوهش عقلی و عمل سیاسی، و حتی وجود حقیقت را انکار می‌کرد. البته این اعتقاد نه کاملاً درست است و نه کاملاً نادرست. (کهون، 1385: 2)

برخی عوامل موثر در بروز اندیشه پست مدرن

 عوامل موثر بر شکل‌گیری اندیشه پست‌مدرن بازه وسیعی از اندیشه‌های فلسفی، علمی، هنری و حتی سیاسی را در بر می‌گیرند. برخی از این مسایل عبارتند از:

بروز اندیشه پساساختارگرا به ویژه با تاثیرگیری از اندیشه نیچه

اصل عدم قطعیت هایزنبرگ در فیزیک و توسعه آن به سایر عرصه‌ها

بروز خطاهای فاحش در نتایج برخی پژوهش‌های علمی

بروز اعتراضات به نتایج جهان مدرن (سیاسی، اجتماعی، هنری و...)

توسعه ارتباطات و افزایش تعاملات جهانی (فرهنگی، سیاسی و ...)

پنج ویژگی بنیادی «آثار پست مدرن»

تلخیص معنای پست مدرنیته دشوار و به عقیده برخی غیرممکن است. با این همه می‌توان برخی مشخصات مشترک را در میان «آثار پست‌مدرن» شناسایی کرد که عبارتند از:

انکار حضور و تاکید بر بازنمایی‌ها و بازسازی‌ها

انکار منشا و تاکید بر خلق  متن توسط خواننده (مرگ مولف)

انکار وحدت معنایی و تاکید بر کثرت‌گرایی (پلورالیسم)

انکار تعالی هنجارها و تاکید بر درونی (یا نسبی) بودن آنها

تاکید بر غیریتِ سازنده یا توجه به حاشیه‌های [گاه] مهم‌تر از متن

کنایه‌گرایی و بینامتنیت

یکی از شاخصه‌های معماری پست مدرن را می‌توان رویکرد بینامتنی آن دانست. جنکس معتقد است که عصر پست‌مدرن «عصری است که هیچ عرفی نمی‌تواند بدون خودآگاهی و بازی کنایی اتخاذ شود.»

وی می‌گوید: «پست‌مدرن آمیزه‌ی التقاطیِ همه‌ی سنت‌ها و همه‌ی گذشته‌های محسوس است: پست‌مدرن هم ادامه‌ی مدرن است و هم گذشتن از آن. بهترین آثار پست‌مدرنیستی آثاری آشکارا کنایی و برخوردار از رمزگذاری مصاعف‌اند...» (آلن, 1385: 264-263).

مرگ مولف

رولان بارت در سال 1968 «مرگ مولف» و تولد خواننده را اعلام نمود. تری ایگلتون نیز در تایید همین معنا گفت:«متن‌های معروف, خود دارای تاریخچه‌ای از قرائت‌های گوناگون می‌باشند. از این رو می‌توان گفت, هر بار که متنی خوانده می‌شود, خواننده یک‌بار دیگر آن را ناخودآگاه به رشته تحریر در می‌آورد.» (ضیمران, 1383: 177).

بارت در مقاله‌ی «مرگ مولف» نشان می‌دهد که انگاره‌ی مولف, انگاره‌ای مدرن و در واقع چهره‌ای زاده‌ی سرمایه‌داری است که با منضم نمودن آثار به یک اسم, آن‌ها را کالایی می‌کند (آلن, 1385: 107).

مشارکت گرایی (Participation)

چنان که ذکر شد، یکی از ویژگی‌های مهم مدرنیته، تاکید بر تخصص‌گرایی و به نوعی حاکمیت متخصصین بر سرنوشت مردمان بود. با بروز ناکارآمدی این امر و نمایان شدن اشتباهات فاحش در پیش‌بینی‌های قطعی به عمل آمده از سوی متخصصین و با روش‌های علمی، چنین مطرح شد که هیچ کس بهتر از خود مردم، نیازها و خواست‌های آنها را نمی‌داند. به این ترتیب موجی از تمایل به مشارکت عامه مردم در تصمیم‌گیری‌ها به وجود آمد که گاه نیز راه افراط را در پیش گرفت.

 این امر بیشترین بروز خود را در نظام برنامه‌ریزی و مدیریت شهری نشان می‌دهد. در عرصه سیاست نیز این امر یکی از راهکارهای مهم برای جلوگیری از خودکامگی سیاست‌مداران شناخته شد.

کثرت‌گرایی (پلورالیسم)

 از دیگر ویژگی‌های مهم جهان پست‌مدرن رد وجود حقیقت (یا یک حقیقت) و تاکید بر قرائت‌های مختلف از حقیقت بود. به عبارت دیگر در این دوره پذیرفته شد که هر چیز می‌تواند به طرق مختلف و به اشکال مختلف بروز یابد و تنها یک مسیر صحیح و یا بهینه وجود ندارد.

 این امر در عین حال که موجب تنوع و تکثر در عرصه‌های مختلف گردید، اما عملاً هرگونه چهارچوب را نیز در هم شکست و کار به آنجا رسید که دیگر «همه‌ی عناصر از باب متفاوت بودن، همشکل شدند»

مدرن و پست مدرن از دیدگاه فوکو

میشل فوکو، فیلسوف معاصر فرانسوی، در باب مدرن و پست مدرن تعابیری را به‌کار برد که بیش از تعابیر دیگر بیانگر روح این دو دوره است.

      دوره:                      مدرن                           پست مدرن

      تعبیر فوکو           عصر انجماد جهان                 عصر انحلال جهان

     روح حاکم                      عقل                              زبان

     حاکمین                     متخصصان                         رسانه‌ها

جهان مسطح

 توماس ال. فریدمن، روزنامه‌نگار آمریکایی روزنامه نیویورک‌تایمز در سال 2007 کتابی را منتشر نمود که با عنوانی کنایی، اعلام می‌نماید که «جهان مسطح است».

وی در این کتاب که شاید بتوان آن را یکی از جدیدترین و جامع‌ترین اعلام نظرها (البته بدون رویکرد چندان فلسفی) در باب جهان پست‌مدرن دانست، به بررسی ارتباطات جهانی در عرصه‌های اطلاعاتی، اقتصادی، تولیدی، تکنولوژیکی و ... پرداخته است و بر این مبنا و به واسطه ارتباط نزدیک موجود میان حوزه‌های مختلف چنین تعبیر می‌کند که جهان مسطح است.

همچنین وی به بررسی چیزهایی می‌پردازد که جهان را مسطح کرده‌اند.

10 

 چیزی که جهان را مسطح کردند.

1. فروپاشی دیوار شرق و غرب و ظهور پنجره‌ها (ویندوز)
2. شبکه جهانی وب (World Wide Web: WWW.)
3. نرم افزارهای گردش کار (اشتراک در کار درسطح جهانی)
4. بارگذاری به بالا (UpLoad) ویکی پدیا، دائره المعارف جمعی
5. بیرون سپاری، توزیع تولید در سطح جهان
6. تجارت در ورای مرزها
7. زنجیره‌ای سازی عرضه
8. چیزی بیش از پست: UPS و FedEx
9. موتور جستجو:Google/ Yahoo / MSN و تبلیغاتی که می‌بینیم
10. ابزارهای دیجیتال/ سیار/ شخصی/ چند عملکردی/ بی‌سیم و ...

عبور از معماری مدرن

 در عبور از معماری مدرن و رسیدن به معماریی که در جهان پست مدرن بروز می‌یابد (و البته باید توجه داشت که آن را معماری پست‌مدرن ننامیم)، مسایل مختلفی تاثیرگذار بودند. اما در میان نوشته‌های موثر بر این تحول، یک مقاله و یک کتاب بیشترین تاثیر را داشتند:

کتاب پیچیدگی و تضاد در معماری نوشته رابرت ونتوری

مقاله پست مدرنیسم چیست؟ نوشته چارلز جنکس

در ادامه بخشهایی از این دو نوشتار نقل شده است.

پیچیدگی و تضاد در معماری

«من پیچیدگی و تضاد در معماری را دوست دارم. من عدم انسجام و خودسری معماری ناشیانه یا پیچیدگی‌های تصنعی جاذبه تصویری یا اکسپرسیونیم را دوست ندارم. بلکه برعکس از یک معماری پیچیده و متضاد مبتنی بر غنا و ابهام تجربه مدرن از جمله آن تجربه‌ای که ذاتی هنر است سخن می‌گویم.

به استثنای معماری، در همه جا پیچیدگی و تضاد به رسمیت شناخته شده است. از برهان گودل درباره ناسازگاری نهایی در ریاضیات تا تحلیل تی. اس. الیوت از شعر ”غامض“ و تعریف جوزف آلبرز از کیفیت پارادوکسیکال نقاشی» (کهون، 1385: 335)

او در برابر کمتر، بیشتر است (Less is More) عبارت کمتر کسالت‌آور است (Less is Bore) را ذکر نمود.

مرگ معماری مدرن

«خوشبختانه ما می‌توانیم لحظه دقیق مرگ معماری مدرن را تعیین کنیم. بر خلاف مرگ قانونی یک شخص که به مساله‌ی پیچیده‌ی امواج مغز در مقابل ضربان قلب تبدیل شده است، معماری مدرن با یک انفجار به پایان رسید... این که طراحان بسیاری هنوز می‌کوشند از تنفس مصنوعی استفاده کنند بدین معنا نیست که این معماری به طرز معجزه‌آسایی از نو زنده شده است. خیر. این معماری به طور ناگهانی و کامل در 1972، پس از آنکه به مدت بیش از 10 سال توسط منتقدانی چون جین جیکوبز تا سرحد مرگ تازیانه زده شد درگذشت....

معماری مدرن در سنت لوییس میسوری در پانزدهم ژوییه 1972 در ساعت 3:32 بعد از ظهر مرد و این هنگامی بود که طرح مفتضح پروییت ایگو... به وسیله دینامیت تیر خلاص دریافت کرد.» (کهون، 1385: 482)

پست مدرنیسم چیست؟

چارلز جنکس: «پست‌مدرنیسم یعنی ترکیبی از تکنیک‌های مدرن با چیزی دیگر (معمولاً ساختمان سنتی) به این منظور که معماری با مردم و اقلیت ذی‌علاقه که معمولاً سایر معمارانند ارتباط برقرار کند.

نوعی معماری که هم متانت حرفه‌ای داشته باشد و هم خصلت مردمی. به علاوه هم بر تکنیک‌های نوین استوار بود و هم بر الگوهای قدیمی.

معماران پست مدرنِ امروز، تعلیم‌یافته مدرنیست‌ها هستند. بنابراین متعهداند که از تکنولوژی امروز استفاده کنند، و در عین حال با واقعیت اجتماعی جاری نیز مواجه شوند. این تعهدات کافی است تا آنها را از سنت‌گرایان و احیاگران جداکند.»(کهون، 1385: 484).

برخی مشخصات مدرنیسم، لیت‌مدرنیسم و پست‌مدرنیسم به تعبیر چارلز جنکس

مدرن	لیت مدرن	پست مدرن
سبک جهانی	سبک ناخودآگاه	سبک دوگانه
کمال طلب و     ایده آلیست	واقع بین	مردم پسند
فرم جبری      (پیرو عملکرد)	هر فرمی که        حاصل آید	معماری نشانه ای
نخبه گرایی  متخصص	حرفه گرایی	مشارکت عموم
سادگی	سادگی پیچیده	پیچیدگی
ضد تزیینات	ساختمان نندیس گون	حامی تزیینات
ضد تاریخ	ضد تاریخ	حامی داستان تاریخی
ضد طنز	طنز غیر عمدی	موافق طنز
به هم پیوستگی   متوازن	متوازن ساختن تصنعی	کلاژ و اختلاط عناصر

تفاوت پست‌مدرنیسم وپست‌مدرنیته

البته باید توجه داشت که پست‌مدرنیسم یا معماری پست‌مدرن بخشی بسیار محدود از رویکردهای پست‌مدرن به معماری است و به عبارت دیگر تفاوت فاحشی میان پست‌مدرنیسم (به عنوان یک سبک محدود و مشخص در معماری و یا هنر) و پست‌مدرنیته به عنوان یک جریان وسیع و متنوع وجود دارد.

 همچنین نکته مهم دیگر این است که تفاوت پست‌مدرنیسم با پست‌مدرنیته بسیار بیشتر از تفاوت مدرنیسم با مدرنیته است که قبلاً ذکر شد. در حقیقت مدرنیسم اگرچه یک سبک در جریان مدرنیته بود، اما تقریباً تنها سبک موجود در این دوران بود. حال آنکه پست‌مدرنیسم یکی از هزاران «شبه‌سبک»ی است که در جریان پست‌مدرنیته بروز یافته است.

دو رویکرد به تصویری سنتی: مونالیزا

زیبایی تسخیر شده، رنه ماگریت

ا 

ین یک پیپ نیست، رنه ماگریت

جوردیگر دیدن، پیچیدگی

جوردیگر دیدن، پیچیدگی

جوردیگر دیدن، پیچیدگی

فرسک های مترو تهران

فرسک های مترو تهران